Selfie i postrzeganie siebie: jak poprawić samoocenę pacjentów?

Wygląd zewnętrzny od zawsze odgrywał ważną rolę w społeczeństwie. Już w starożytnym Egipcie kobiety stosowały makijaż, aby poprawić swój wizerunek. Nic w tym dziwnego, że chcemy podobać się sobie i innym. Co zrobić, aby Twoi pacjenci nie zatracili się w tym marzeniu i jak im pomóc? Wyjaśniamy!

Potrzeba bycia pięknym nie jest wynalazkiem współczesności. Często jednak to pragnienie wymyka się pacjentom spod kontroli. W wielu przypadkach jest to związane z nierealistycznym postrzeganiem samego siebie, presją społeczną, modą lub kreowanymi kanonami. Takim wpływom ulegają szczególnie ludzie młodzi, którzy często patrzą na swój wizerunek bardzo krytycznym okiem. Jakie mogą być tego przyczyny?

Media społecznościowe a postrzeganie własnego ciała

Pragnienie bycia pięknym idzie w parze z potrzebą bycia postrzeganym w ten sposób przez innych ludzi. Autoprezentacja i kreowanie własnego wizerunku nigdy dotąd nie były tak łatwe, jak ma to miejsce teraz – w dobie mediów społecznościowych. Selfie, czyli rodzaj fotografii portretowej wykonanej za pomocą smartfona, stało się dla wielu osób codziennością. Tego typu zdjęcia trafiają potem do sieci i na prywatne konta w portalach społecznościowych. Trend robienia sobie selfie powoduje, że częściej widujemy siebie samych i coraz krytyczniej patrzymy na swój własny wizerunek.

Ponadto specjalne aplikacje pozwalają na szybką edycję fotografii, co sprawia, że można na nich wyglądać „piękniej”. Zainstalowane fabrycznie filtry nadają skórze pożądany odcień, ukrywają niedoskonałości, małe zmarszczki lub oznaki zmęczenia. Niektóre filtry zmieniają nawet kształt nosa lub ust, wysokość brwi czy linię szczęki. Seria zretuszowanych i poprawionych zdjęć sprawia, że szczególnie młodzi ludzie czują presję, aby wyglądać idealnie. Naturalny wygląd nagle wydaje się gorszy, co ma wpływ na negatywne postrzeganie siebie.

Influencerzy i ich wpływ na postrzeganie siebie przez obserwujących

Influencerzy prezentują się w mediach jako naturalnie piękni, jednak w rzeczywistości ich posty wymagają dużego nakładu czasu i środków. Zanim spośród dziesiątek zdjęć wybiorą to właściwe, mnóstwo czasu poświęcają na makijaż, a następnie korektę za pomocą filtrów.

Należy też wspomnieć o tym, że influencerzy odgrywają dużą rolę zwłaszcza w życiu młodych dziewcząt. W ten sposób tworzy się pokolenie kobiet niezadowolonych z siebie i ze swojego wyglądu. Powstaje rozbieżność pomiędzy odbiciem w lustrze, a tym, co pokazujemy w mediach społecznościowych. Badania pokazują nawet, że osoby, które szczególnie często korzystają z social mediów, są znacznie bardziej niezadowolone z wyglądu własnego ciała.

Jak być pięknym: kiedy presja wyglądu może zacząć zagrażać zdrowiu?

Gdy postrzeganie własnego ciała jest przesadnie zaburzone, lekarze mówią o zaburzeniu dysmorficznym lub o dysmorfofobii. Jest to zaburzenie psychologiczne, w wyniku którego osoby nim dotknięte postrzegają siebie w negatywnym świetle. Uważają, że są brzydkie lub oszpecone, nawet jeśli nie posiadają zauważalnych mankamentów urody. Ich myśli nieustannie krążą wokół własnego wyglądu.

Niektóre osoby, które cierpią na to zaburzenie, koncentrują się na poszczególnych częściach ciała – takich jak nos, zęby, piersi czy pośladki, podczas gdy inni patrzą krytycznie na całe swoje ciało. Naukowcy sądzą, że zwłaszcza kobiety z zaburzeniami dysmorficznymi wykorzystują media społecznościowe, aby zaprezentować w nich swoje ciało i poddawać je ocenie innych.

Zaburzone postrzegania siebie – jakie mogą być tego konsekwencje?

Osoby dotknięte dysmorfofobią z obawy przed odrzuceniem wycofują się z życia społecznego. Nierzadko wstydzą się własnego wyglądu i zaniedbują swoją pracę. Znaczna część populacji z tym problemem ma nawet myśli samobójcze. W różnych badaniach naukowcy stwierdzili również, że osoby dotknięte dysmorfofobią częściej poddają się operacjom plastycznym.

Warto pamiętać, że najczęściej to my sami jesteśmy naszymi najsurowszymi krytykami, dlatego warto spróbować nie porównywać się z innymi. Jeżeli do Twojego gabinetu trafi pacjent z wyżej opisanym zaburzeniem, należy go uświadomić, że to, co widzimy w mediach społecznościowych, nie zawsze jest prawdą – zwłaszcza jeśli chodzi o posty na profesjonalnych profilach. Ćwiczenia fizyczne, czas spędzony na łonie natury i medytacja mogą prowadzić do lepszego postrzegania własnego ciała. Jednak w przypadku zdiagnozowanego zaburzenia dymorficznego wskazana jest terapia behawioralna.

Jak poprawić samoocenę pacjentów?

Chirurgia plastyczna pomaga wielu pacjentom odzyskać dobre samopoczucie i pewność siebie. Jednak warunkiem jest przede wszystkim stabilna i realistyczna autopercepcja. Wbrew temu, co niektórzy mogą przypuszczać, realistyczny obraz ciała nie wyklucza chęci jego optymalizacji.

Celem zabiegu chirurgii plastycznej nie powinna być jednak nigdy chęć zmiany, lecz chęć podkreślenia własnego, naturalnego i indywidualnego piękna. Przesłanki do poddania się zabiegowi upiększającemu powinny być zawsze konsultowane ze sprawdzonym specjalistą – niezależnie od tego, czy chodzi o zabieg małoinwazyjny czy chirurgiczny. Jeśli motywacja pacjenta wynika z trendów mody lub presji ze strony otoczenia, najlepiej odradzić wykonanie zabiegu.

Można też spróbować ustalić, czy pożądany efekt uda się osiągnąć za pomocą mało inwazyjnego zabiegu – np. z wykorzystaniem nici stożkowych Silhouette Soft. To lifting wchłanialnymi nićmi, które służą do podniesienia zwiotczałych obszarów skóry w środkowej i dolnej części twarzy, szyi i brwi. Jeszcze mniej inwazyjne są biostymulatory – np. Ellansé. Te stopniowo pobudzają do odbudowy naturalne struktury kolagenowe skóry. Organizm całkowicie absorbuje wypełniacze, które w głębokich warstwach skóry pozostawiają wzmocnione włókna elastyny i kolagenu. Może to prowadzić do znacznej redukcji zmarszczek, a efekty mogą utrzymywać się nawet do 2 lat.

Pamiętajmy, że media społecznościowe nie muszą być z założenia przekleństwem. Oferują nam możliwość nawiązywania kontaktów i wymiany poglądów z innymi ludźmi. Jednak ze względu na zakorzenione w człowieku potrzeby dążenia do piękna i akceptacji ze strony innych, mogą stanowić zagrożenie. Zaplanowanie lub zbadanie potrzeby wykonania zabiegu u pacjenta to w dużej mierze kwestia odpowiedzialności osoby wykonującej zabieg.